Aynı IP Adresiyle İşlem Yapılmasının, Suç Sayılmadığı İstisnai Durum

I-Dava Konusu Olayın Gelişimi 

Havaalanı İşletme ve Havacılık Endüstrileri Anonim Şirketi (HEAŞ) tarafından 19.12.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kartlı Sistem Yemek” ihalesine ilişkin olarak E… Anonim Şirketi 03.02.2025 tarihinde, itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuştur. 

Yapılan başvuruda özetle; “İdarece P… A.Ş. ile aynı IP adresi üzerinden teklif verdikleri gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olmadığı, e-ihale yöntemiyle gerçekleştirilen ihaleye ilişkin bilgi ve belgelerin Ankara ilindeki çalışanları tarafından kendi bilgisayarıyla gönderildiği, P…A.Ş. ile birlikte çalışma veya haberdar olma durumunun söz konusu olmadığı, diğer taraftan güvenlik tehditlerine yönelik olarak Forcepoint adlı yazılımı kullandıkları, bu yazılımın kurumsal ağları olan şirketler için genel anlamda kullanılmakta olan bir güvenlik çözümü olduğu, ilgili güvenlik çözümünün, web filtreleme, saldırı tespiti ve önleme, e-posta filtreleme, endpoint güvenliği, VPN ve daha birçok işlevi bir arada sunduğu, bu güvenlik çözümü ile şirket çalışanlarının öncelikle kendi şirket güvenlik ağından geçerek iş bilgisayarlarını kullandığı, bu kullanımların da belirli güvenli IP adreslerine atandığı, Forcepoint yazılımının ülke bazlı IP Blokları kullandığı, Türkiye’de verilen IP bloğunun tek ve standart olduğu, ülke kapsamında Forcepoint güvenlik çözümü tarafından sağlanan IP bloğunun dar olması sebebiyle diğer istekli ile aynı IP adresi olmasının mümkün olduğu, şirketlere ilişkin yalnızca aynı IP üzerinden teklif verdiğine ilişkin olayın rekabeti veya ihale kararını etkileyen davranışın bulunup bulunmadığı hususunun şüphe ve ihtimalden uzak, somut ve net bir şekilde ortaya konulması için gerekli tüm araştırmaların yapılarak karar verilmesi gerekirken, yalnızca teklif verme olayına dayanılarak başkaca herhangi bir araştırma yapılmadan tesis edilen idare kararında hukuka uygunluk bulunmadığı, öte yandan Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik Kapsamında iskonto ve menfaat yasağı sebebiyle yemek kartı kuruluşlarının katılımcısı oldukları kamu ihalelerinde doğrudan ya da dolaylı olarak iskonto teklif etmek suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklifleri vermelerinin mümkün bulunmadığı, buna göre en avantajlı fiyat teklifi üzerinden rekabet üstünlüğü elde ederek ihale sonucunu etkilemenin fiilen mümkün olmadığı, bu çerçevede hukuken var olması mümkün olmayan bir rekabet üzerinden gerekçelendirilerek kontrol edemedikleri teknik bir aksaklık sebebiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının hukuka aykırı olduğu…” iddialarına yer verilmiştir.

Kamu İhale Kurulu; “Yapılan incelemede, Forcepoint International Technology Limited şirketinin cevabi yazısında iki farklı Forcepoint abonesinin Forcepoint tarafından kontrol edilen aynı IP adresini kullanabilmesinin mümkün olduğu bildirilmiş olmakla birlikte, Pluxee Çalışan Deneyimi Dan. ve Paz. Hizm. A.Ş. ile Edenred Kurumsal Çözümler A.Ş.nin 157. ***.***.180 IP adresine hangi IP adreslerinden bağlanıldığına ilişkin bir bilgi verilmediği gibi bahse konu abonelerin kişisel verilerinin paylaşılmasına ilişkin muvafakatlerinin olmadığına dair bir bilgi de verilmediğinden, anılan isteklilerin aynı IP adresini kullanmadıklarına yönelik bir tespit yapılamamıştır.

Forcepoint Ağı Güvenlik Bulut Hizmetleri gibi sunuculardan hizmet alan şirketlerin asıl olarak hangi IP üzerinden teklif verdikleri bilgisinin hizmet sunucusu tarafından maskelenerek değiştirilmesi nedeniyle EKAP üzerinden tespit edilecek IP adresinin hizmet sunucusu tarafından hizmet alanlara tahsis edilen IP adresi bilgisi olacağı, bahse konu şekilde hizmet alınmasının zorunluluk olmadığı, istekliler tarafından söz konusu hizmetten tercihlerine bağlı olarak faydalanabileceği, nitekim Pluxee Çalışan Deneyimi Dan. ve Paz. Hizm. A.Ş. ile Edenred Kurumsal Çözümler A.Ş. tarafından ihale dokümanının farklı IP numaralarından indirildiği, aynı IP üzerinden teklif verilmesine ilişkin olarak kamu ihale mevzuatındaki hukuki sonuçlar dikkate alınarak ihaleye teklif verilmesinde isteklilerin sorumluluğunun bulunduğu, bu sorumluluk çerçevesinde her iki istekli tarafından da ihale dokümanı indirme işlemi farklı IP adreslerinden yapılmakla birlikte e-teklif verme işleminde hizmet alınan servis sağlayıcısının tahsis ettiği IP adresinin EKAP’a yansıdığı, dolayısıyla teklif verilen asıl IP adresinin EKAP’ta tespit edilemeyecek şekilde e-teklif verildiği anlaşılmıştır.

Netice itibarıyla, isteklilerin hizmet sunucusu ile yapılan yazışmalarda anılan isteklilerin aynı IP adresini kullanmadıklarına yönelik bir bilgiye/bulguya ulaşılamadığı, anılan istekliler tarafından e-teklif verme işleminde asıl olarak hangi IP adresi kullanıldığının tespit edilemeyeceği şekilde e-teklif verildiği ve EKAP kayıtlarına göre e-teklif verilen IP adresinin aynı olduğu, bu çerçevede Pluxee Çalışan Deneyimi Dan. ve Paz. Hizm. A.Ş. ile Edenred Kurumsal Çözümler A.Ş.nin fiillerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesi kapsamında değerlendirilerek anılan Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (j) bendine istinaden tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması yönündeki idare işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı, başvuru sahibinin iddiasının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.” yönünde karar vererek, başvuruyu reddetmiştir. (Bkz. Kamu İhale Kurulunun 30.04.2025 tarihli ve 2025/UH.I-1007 sayılı kararı) 

II-Kurul Kararı Kapsamında Alınan İdare Mahkemesi Kararı 

Kurul kararı, istekli tarafından dava konusu yapılmıştır. Mahkeme tarafından verilen kararda “Ara karar uyarınca Forcepoint Türkiye Temsilciliği’nce, davacı şirket ve dava dışı P… A.Ş.nin 2024 yılı Aralık ayından itibaren Forcepoint Web Security Cloud hizmetinden ayrı ayrı yararlandıkları, abonelerin ek hizmet satın almadıkları sürece Türkiye'den Forcepoint Web Security Cloud hizmetini alan iki ayrı abonenin Forcepointe ait aynı IP adresini kullanacağı, ne davacı şirketin ne de P… A.Ş.nin ek hizmet abonesi olmadığı, dolayısıyla bu şirketlerin çıkış trafiği için kullanıyor olarak göründükleri IP adresinin aynı IP (Forcepoint IP adresi olan ….. IP adresi) adresi olacağı seklinde cevap verildiği görülmüştür.

Bu durumda, Mahkememizce yapılan ara kararı üzerine Forcepoint Türkiye Temsilciliği’nce verilen cevaptan anlaşılacağı üzere davacı şirket ile P… A.Ş.nin internet güvenliği için kullandıkları Forcepoint Web Security Cloud hizmeti nedeniyle aynı IP adresini kullanıyor olarak göründükleri, ancak aslında aynı IP adreslerini kullanmadıkları, idarece tespit edilen … IP adresinin Forcepoint şirketine ait olduğu, dolayısıyla davacı şirket ile P… A.Ş.nin 19.12.2024 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye aynı IP adresi üzerinden teklif vermedikleri sonucuna varıldığından, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karsı yaptığı itirazen şikâyet başvurusunun reddine yönelik dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir” yönünde hüküm kurularak, Kurul kararının iptal sağlanmıştır. (Bk. Ankara 16. İdare Mahkemesinin 28.10.2025 tarihli ve E:2025/1069, K:2025/1537 sayılı kararı

III- Sonuç ve Değerlendirme

İhalelerde aynı IP adresi kullanılarak, farklı isteklilerin aynı ihaleye teklif verilmesi, yasak fiil ve davranışlar kapsamındadır. Bu durumun tespiti halinde istekliler hakkında yasaklama işlemi yapılır.  Ancak dava konusu olayda, aynı IP kullanımının, istekli firmaların iradeleri dışında gerçekleştiği, alınan rapor kapsamında anlaşılmıştır! Teknolojinin hızla geliştiği günümüzde, benzer uyuşmazlıkların yaşanması da kaçınılmaz gözükmektedir.

İdare mahkemesi kararının, Danıştay tarafından onanması durumunda, benzer konularda mağduriyet yaşayan kişiler için önemli bir emsal oluşacağı kanaatindeyiz.  23.12.2025