I-Giriş

Kamu idareleri, piyasadan aldıkları hizmet kapsamındaki ihale dokümanını uygun şekilde hazırlamazlarsa, sözleşmenin yerine getirilmesi veya alımın gerçekleşmesi imkânsız hale gelir. Bu nedenle de Kamu İhale Kurumuna, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na aykırı olmayacak şekilde, ikincil mevzuat düzenleme yetkisi verilmiştir. 

Bu makalede, hizmet alımları kapsamında “kısmi kabul” yapılıp yapılamayacağı ile ilgili bilgi vereceğim. Ayrıca yaşanmış bir olay üzerinden, konuyu somutlaştırarak anlatmaya çalışacağım.  

II- Hizmet alımlarında kısmi kabul yapılması sorunu  

Kısmi kabul; ihale dokümanında belirtilmiş olması koşuluyla, sözleşme konusu işin tamamlanmış ve bağımsız olarak kullanıma uygun bölümleri için gerçekleştirilen kabul işlemidir. İhale mevzuatı, taahhüdün tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli bölümleri için kısmî kabul yapılabilmesine izin vermektedir.  (Bkz. 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Denetim, muayene ve kabul işlemleri” başlıklı 11’inci maddesi)

Hizmet alımlarında, işin kısımlar halinde ve değişik zamanlarda tamamlanacağı sözleşmede öngörülmüşse, tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli olan kısımlar için, idarenin isteği üzerine ve işin bütününün kabulünün yapıldığı anlamına gelmemek şartıyla kısmi kabul yapılabilir. Ancak, sözleşme konusu hizmetin, aynı işin tekrarı şeklinde gerçekleştirildiği yemek, temizlik, güvenlik ve personel taşıma gibi süreklilik arz eden hizmet işlerinde kısmi kabul yapılamaz. (Bkz. Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Kısmi kabul” başlıklı 45’inci maddesi)

        Sonuç olarak süreklilik gerektiren yani belli dönemler itibarıyla tekrarlanmasına ihtiyaç duyulan hizmet alımlarında, kısmi kabul yapılması ihale mevzuatı kapsamında mümkün görülmemektedir. 

III- Yaşanmış bir olay ve Kamu İhale Kurulu’nun Değerlendirmesi 

        Yaşanmış olay idare tarafından gerçekleştirilen “Personel Servis Kiralama” hizmet alımı ihalesinin Sözleşme Tasarısı’nın “Teslim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar” başlıklı 20’nci maddesinde; “20.1. Aylık olarak kısmı kabul yapılacaktır.” düzenlemesi yapılmıştır. Bunun üzerine, süreklilik gerektiren hizmet alımlarında kısmi kabul yapılamayacağından hareketle, idareye şikâyet başvurusu yapılmış, idarenin süresi içerisinde cevap vermemesi (zımnen reddetmesi) üzerine ise 30.12.2024 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

        Kamu İhale Kurulu tarafından yapılan inceleme sonunda özetle; “başvuruya konu ihalenin “İhale konusu işin Personel Servis Aracı Kiralama (6 Adet) işi olduğu, Sözleşme Tasarısı’nın 20.1’inci maddesinde, ihalede aylık olarak kısmi kabul yapılacağının düzenlendiği, söz konusu hizmetin aynı işin tekrarı şeklinde gerçekleştirilen süreklilik arz eden nitelikte bir iş olduğu göz önüne alındığında; başvuru konusu düzenlemenin mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiği anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır… “ yönünde hükme varılmıştır. (Bkz. Kamu İhale Kurulu’nun 08.01.2025  tarihli 2025/UH.II-146  sayılı kararı) 

IV- Sonuç ve Değerlendirmem 

        İhale dokümanına yönelik olarak 17.12.2024 tarihinde şikâyet başvurusu yapılmasına rağmen idare ihaleyi 23.12.2024 tarihinde gerçekleştirmiştir. İhale dokümanındaki mevzuata aykırılıklar olmasına rağmen ihalenin yapılmış olması nedeniyle, ihalenin iptal edilmesi gerekmiştir.  Zira mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilmesi yani ihale dokümanının düzeltilerek, yeniden ihaleye çıkılması mümkün değildir.   

        İdarenin yapılan başvuruyu yeterince araştırmadan ve mevzuata aykırı olarak hazırladığı ihale dokümanı ile ihaleyi gerçekleştirmekteki ısrarı yüzünden; idare istediği hizmeti zamanında alamamış, iptal edilen ihale nedeniyle ihtiyacını, pazarlık ihalesi veya doğrudan temin gibi daha az rekabetin olduğu alımlarla gerçekleştirerek, kamu zararına neden olmuştur.  

        Yukarıda açıkladığım ihale mevzuat hükümleri ile yaşanmış olayı birlikte değerlendirdiğimde; idarelerin ihale mevzuatına uymadıkları gibi, kendilerine yapılan başvuruları da yeterince incelemedikleri anlaşılmaktadır. Bu tür durumlarda ihale yetkililerinin, ihale komisyonlarını liyakatli ve mevzuata hakim olan kişilerden oluşturması gerektiği düşüncesindeyim. 27.02.2025 

İlyas KILIÇ

Kamu Ynt. Uzm. ve İhale Danışmanı

Kılıç Kurumsal Danışmanlık A.Ş. Ynt. Krl. Bşk.