I-Giriş

İhale hukuku; şekil, süre ve usul kapsamında belirleyici hükümleri esas alan ayrı bir hukuk alanıdır. Bu nedenle, idarelerin hangi işlemi ne şekilde, hangi süreyle yapacağı, sıkı esaslarla belirlenmiştir. İdarelerin bu esaslara uyma görevi bulunmaktadır. Bu makalede, sözleşmeye davet ettiği istekliye, eksik gün üzerinden süre veren idareden dolayı ortaya çıkan hukuki durumla ilgili bilgi vereceğim. Ayrıca yaşanmış bir olay üzerinden konuyu somutlaştırarak anlatmaya çalışacağım. 

II- Sözleşmeye davet kapsamında idarelerin uyması gereken süre 

İhale mevzuatına göre yapılan ihalenin, “ihale kararı” ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç 3 (üç) takvim günü içinde, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. Bildirimde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir. Bunun yanında, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle, ihale iptal bildirimi yapılır. 

İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; Kanun’un “Pazarlık usulü” başlıklı 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde 5 (beş) gün, diğer hallerde ise 10 (on) gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz. (Bkz. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kesinleşen ihale kararının bildirilmesi” başlıklı 41’inci maddesi)

 Yine mevzuata göre belirtilen sürelerin bitimini, “ön mali kontrol” yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren 3 (üç) gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen 10 (on) gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye 12 (oniki) gün ilave edilir. (Bkz. 4734 sayılı Kanun’un “Sözleşmeye davet” başlıklı 42’nci maddesi)

İhale kararının verildiği tarih ile sözleşmeye davet arasında geçen süre, isteklilerin ihaleye yönelik yapacakları şikâyet veya itirazen şikâyet süresi için tanınan bir zaman dilimidir. Keza ihale mevzuatında bu süreler; 

•  İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
•  Şikâyet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, 10 (on) gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
• İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikâyet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, 

izleyen günden itibaren başlar. (Bkz. İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar”başlıklı 7’nci maddesi) 

        Ayrıca, idareye şikâyet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren 10 (on) gün geçmeden ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamaz. (Bkz. 4734 sayılı Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinin son fıkrası) 

        Sonuç olarak ihale mevzuatında, kesinleşen ihale kararından sonra, sözleşmeye davet ve sözleşmenin imzalanması kapsamında İdarelerin uyması gereken süreli işlemler, sayılmıştır. Bu kapsamda, sözleşmeye davet edilen istekliye, sözleşme yapmak için sunması gereken evrakları hazırlaması kapsamında, net olarak 10 (on) gün süre verilmelidir. 

III- Yaşanmış bir olay ve değerlendirme 

        Yaşanmış olayda, idare tarafından 12 Aralık 2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihaleye ilişkin olarak, Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  Yapılan itirazen şikayet başvurusunda özetle; 19 Aralık 2024 tarihinde tebliğ edilen kesinleşen ihale komisyonu kararına karşı şikâyet ve itirazen şikâyet süresi için mevzuatta yazılı 10 günlük sözleşmeye davet süresi dolmadan 30 Aralık 2024 tarihinde kendilerinin sözleşmeye davet edildiği, söz konusu durumun mevzuata aykırı olduğu, 10 günlük kesin sürenin dışına çıkılmasının mevzuat hükümlerini işlevsiz hale getirmesi nedeniyle 30 Aralık 2024 tarihli sözleşmeye davet yazısının iptal edilmesi ve mevzuatta belirlenen süre içerisinde yeniden gönderilmesi gerektiği belirtilmiştir.

        Kurumun istekli başvurusunu incelemesi üzerine; kesinleşen ihale komisyonu kararının 19.12.2024 tarihinde anılan istekliye tebliğ edildiğini, mevzuatta öngörülen 10 günlük şikâyet süresinin bitim tarihinin 30.12.2024 olduğunu, başka bir anlatımla, istekliler tarafından idareye şikâyet başvurusu için son tarihin 30.12.2024 olduğunu, idare tarafından en erken sözleşmeye davet tebligatı tarihinin 31.12.2024 olması gerekirken, idarece başvuru sahibi istekliye 30.12.2024 tarihinde sözleşmeye davet tebligatının yapıldığını, bu kapsamda idare tarafından Kanun’da yazılı 10 günlük yasal sürenin tamamlanmadan sözleşmeye davet tebligatının yapıldığını belirlemiştir. Bu kapsamda Kurum, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varmıştır.  (Bkz. Kamu İhale Kurulu’nun 29.01.2025 tarihli 2025/UM.I-336 sayılı kararı ) 

IV- Sonuç 

Yukarıda açıkladığım ihale mevzuat hükümleri ile yaşanmış olayı birlikte değerlendirdiğimde; idarelerin ihale mevzuatına uymadıkları, istekliye verilmesi gereken süreleri dahi kendilerine vermekten imtina ettikleri anlaşılıyor. Bu tür durumlarda isteklilerin şikayet ve itirazen şikayet başvurusu yapmak suretiyle, hak arama yoluna gitmeleri gerekmektedir.  21.02.2025 

İlyas KILIÇ

Kamu Ynt. Uzm. ve İhale Danışmanı

Kılıç Kurumsal Danışmanlık A.Ş. Ynt. Krl. Bşk.