SGK Borcunu Yapılandıranların, İhaleye Katılması Mümkün mü?

I-Kamu İhale Kurul Kararının Konusu 

Kamu ihale sistemimizde, belirli bir oranın üzerinde olan SGK borcu olan isteklilerin ihalelere katılması durumunda, değerlendirme dışı bırakılmaları ve teminatlarının gelir kaydedilmesi söz konusu olmaktadır. 

Ancak 6183 sayılı Kanun’un 48’inci maddesi kapsamında borçlarını taksitlendiren, taksitlerini düzenli bir şekilde ödeyen ve Sosyal Güvenlik Kurumuna yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi ve işsizlik sigortası borcu olmayan isteklilerin, ihalelere katılmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır. 

Bu kapsamda ihalelerde yapılan eksik uygulamaların, Kamu İhale Kurul Kararlarıyla iptal edildiği görülmektedir. Konuyla ilgili yaşanmış bir olay ve alınan emsal karar aşağıda sunulmuştur.  

II- İtirazen Şikâyet Başvurusunun Nedeni 

İstekli firma tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunda özetle; pazarlık usulü (21/b) ile gerçekleştirilen ihalede, tekliflerinin sosyal güvenlik prim borcu ve vergi borcu bulunduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve son fiyat teklifi vermeye davet edilmedikleri, ancak idarece alınan bu kararın yerinde olmadığı, bu nedenle söz konusu ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir. 

III- Konuyla İlgili İhale Mevzuatı  

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale dışı bırakılma” başlıklı

51’inci maddesinde “(1) Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan hükümler gereğince;

… c) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan, …aday ve istekliler ihale dışı bırakılır.

…(5) Türkiye'de kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun değerlendirilmesinde,

isteklinin;

a) İlgili mevzuatına göre tahakkuk eden prim borçlarının süresi içinde ödenmemesi halinde kesinleşmiş prim borcu olduğu,

b) Prim borcuna karşı dava açılması halinde, bu dava sürecinde veya takip ve tahsili durduracak geçici veya nihai bir karar bulunmadığı durumlarda kesinleşmiş prim borcu olduğu,

c) Prim borcunun 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde cebren tahsili yolunda tesis edilen işlemlere karşı dava açılması halinde, bu dava sürecinde veya sonucunda takip ve tahsili durduracak geçici veya nihai bir karar bulunmadığı durumlarda kesinleşmiş prim borcu olduğu,

ç) Vadesi geçtiği halde ödenmemiş ancak ilgili kurum tarafından belli bir vadeye

bağlanarak tecil edilmiş prim borçlarının, vadesindeki ödemeler aksatılmadığı sürece, kesinleşmiş prim borcu olmadığı, kabul edilecektir…” hükmü,

01.08.2025 tarihinde yürürlüğe giren Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği'nin “Başvuru ve/veya tekliflerin hazırlanması ve gönderilmesi” başlıklı 10’uncu maddesinde “(1) Başvuru veya tekliflerin gönderilmesinde e-teklif kullanılır.

E-teklifler; başvuru/teklif mektubu ile idari şartname düzenlemeleri esas alınarak oluşturulan ihaleye katılım belgesi ve diğer ekler kullanılarak hazırlanır ve e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir.

(2) İhaleye katılım belgesinin hazırlanmasında;

a) Doğrudan EKAP’ta oluşturulan,

b) Entegrasyonlar aracılığıyla erişilen,

c) (a) veya (b) bendi kapsamı dışındakilere ilişkin EKAP’a yüklenen, bilgi ve belgeler kullanılır. Entegrasyonlardan kaynaklanan teknik sorunlar nedeniyle gerekli bilgi ve belgelere ulaşılamaması durumunda bunlara ilişkin belgeler de (c) bendi kapsamında EKAP’a yüklenir. (c) bendi kapsamında yüklenecek belgelerde, ilgili uygulama yönetmeliğinin belgelerin sunuluş şekline ilişkin hükümleri esas alınır.

(3) Aday ve istekliler, ikinci fıkra kapsamındaki bilgi ve belgelerin tam, doğru ve

güncel olmasını sağlamakla yükümlüdür.

…(5) Kısmi teklife açık ihalelerde, ihaleye katılım belgesi kısım bazında belirlenen yeterlik kriterleri dikkate alınarak hazırlanır.

(6) Tekliflerin gönderilebilmesi için ihaleye katılım belgesindeki zorunlu alanların doldurulması ve geçici teminat tutarının yeterli olması gerekir…” hükmü,

Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği'nin “Başvuru ve/veya tekliflerin açılması” başlıklı 11’inci maddesinde “(1) Teklifler, ihale komisyonu tarafından ihale tarih ve saatinde EKAP'ta açılır. Yaklaşık maliyet tutarı ile teklif verenler ve teklif fiyatları isteklilerin erişimine açılır. Bu aşamada, isteklilerin geçici teminatlarının uygun olup olmadığı, EKAP üzerinden yapılan sorgulamalara göre; ihale tarihi itibarıyla ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı ile kesinleşmiş vergi ya da sosyal güvenlik prim borçlarının bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Yabancı isteklilerin, kendi ülkelerinin mevzuat hükümleri uyarınca ihale tarihi itibarıyla kesinleşmiş vergi ya da sosyal güvenlik prim borçlarının bulunup bulunmadığına ilişkin kontrol ise sözleşmenin imzalanması aşamasında gerçekleştirilir.

(2) Birinci fıkra kapsamında yapılan işlemlere ilişkin hususlar ile yaklaşık maliyet

tutarı, teklif verenler ile teklif fiyatları ve varsa açılamayan teklifler tutanağa bağlanır ve bu tutanak isteklilere bildirilir.

(3) Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde son fiyat teklifleri, danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ise mali teklifler, yaklaşık maliyet ile birlikte isteklilere bildirilir…" hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İsteklilerden 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddenin dördüncü fıkrasına göre istenecek belgeler” başlıklı 17’nci maddesinde “17.1. 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının,

…(c) bendinde: “Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan, …isteklilerin ihale dışı bırakılacağı hükme bağlanmıştır.

…17.3.2. Öte yandan isteklinin Türkiye genelindeki;

1) İlgili kanunlara göre tecil ve taksitlendirilerek ya da özel kanunlara göre yeniden yapılandırılarak ödeme planına bağlanan ve anılan kanunlar gereğince tecil ve taksitlendirmeye ya da yapılandırmaya ilişkin taksit ve/veya cari aya ilişkin ödeme yükümlülükleri yerine getirilmiş olması kaydıyla, tecil ve taksitlendirmeye ya da yeniden yapılandırmaya konu prim, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, kesenek, kurum karşılığı ile bunların fer'ileri,

2) (a) bendi kapsamına giren sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik

sigortası primi ile bunların fer'ileri toplamı 5.000 TL'yi aşmayan borçlar, … kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak değerlendirilmeyecektir.

İsteklinin;

…d) Vadesi geçtiği halde ödenmemiş ancak ilgili kurum tarafından belli bir vadeye bağlanarak tecil edilmiş prim borçlarının, vadesindeki ödemeler aksatılmadığı sürece, kesinleşmiş prim borcu olmadığı kabul edilecektir…” açıklamaları, yer almaktadır.

IV-Kamu İhale Kurulunun Değerlendirmesi

Konu Kamu İhale Kurulu tarafından titizlikle incelenmiştir. Bu kapsamda, Kurul tarafından yapılan değerlendirmede; “… Başvuru sahibi, M… A.Ş. tarafından 25.08.2025 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, başvuru dilekçesinin ekinde Hatay Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünden alınan 14.08.2025 tarihli ve “Hakediş Borcu Yok Hk.” Konulu yazıya yer verildiği, söz konusu yazıda “… Kurumumuza 14/08/2025 tarihi itibariyle yasal ödeme süresi geçmiş borçlarınızın Sigorta Prim Genel Müdürlüğünün 04/09/2024 tarih 101226137 sayılı Genel Yazı doğrultusunda 6183/48. Mad. kapsamında taksitlendirildiği, taksitlerinin düzenli ödendiği tetkik edilmiş olup, Kurumumuza yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası ve idari para cezası borcunuzun bulunmadığı tespit edilmiştir.” ifadesine yer verildiği, bahse konu şikâyet başvurusunun idarece uygun bulunmadığı,

Akabinde, anılan istekli tarafından 04.09.2025 tarihinde Kurumumuza itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu, başvuru dilekçesinin ekinde Hatay Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünden alınan 04.09.2025 tarihli ve “4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre Borç Sorgusu” konulu yazı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına olan yapılandırılmış borçlara ilişkin ödeme planına yer verildiği, söz konusu yazıda “… 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 10'uncu maddesi hükmü uyarınca 61******** vergi numaranız üzerinden Türkiye genelinde 03/09/2025 tarihi itibariyle yapılan sorgulama sonucunda; Kurumumuza kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunuzun bulunmadığı tespit edilmiştir.” ifadesine yer verildiği tespit edilmiştir.

Hatay Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından anılan istekliye gönderilen yazılarda, isteklinin 14.08.2025 ve 03.09.2025 tarihleri itibarıyla kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunmadığı belirtilmiş olsa da, konuya ilişkin olarak Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği'nin 11’inci ve 12’nci maddelerindeki hükümlerden, başvuru ve/veya tekliflerin açılması aşamasında, ihale komisyonu tarafından isteklilerin geçici teminatlarının uygun olup olmadığı, EKAP üzerinden yapılan sorgulamalara göre; ihale tarihi itibarıyla ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı ile kesinleşmiş vergi ya da sosyal güvenlik prim borçlarının bulunup bulunmadığının kontrol edileceği, uygun bulunmayan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır.

Bu doğrultuda, anılan isteklinin ihale tarihi olan 18.08.2025 tarihi itibarıyla kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun bulunup bulunmadığı hususunun açıklığa kavuşturulabilmesi amacıyla Kurum tarafından 19.09.2025 tarihinde Hatay Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderilen yazıda “… M… A.Ş.nin ihale tarihi (18.08.2025) itibarıyla İl Müdürlüğünüze veya Türkiye genelindeki diğer Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunup bulunmadığı, isteklinin yapılandırılmış bir sosyal güvenlik prim borcu var ise ihale tarihi itibarıyla vadesi geçmiş bir borcunun olup olmadığı, istekli tarafından sosyal güvenlik prim borcu taksitlerinin hangi tarih ve saatte ödendiği ile isteklinin vadesi geçmiş bir borcu olmamasına rağmen sistemlerinizde henüz vadesi gelmemiş taksitlerin kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak görünmesinin mümkün olup olmadığı…” ifadelerine yer verilerek bilgi ve belge talep edilmiştir.

Hatay Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 26.09.2025 tarihli cevabi yazısında “… Bu doğrultuda, yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca; 61******** vergi numaralı ve M… Anonim Şirketi için 18/08/2025 tarihi itibariyle yapılan borç sorgulamasında Sigorta Prim Genel Müdürlüğünün 04/09/2024 tarih 101226137 sayılı Genel Yazı doğrultusunda 6183/48. Mad. kapsamında taksitlendirildiği, taksitlerinin düzenli ödendiği tetkik edilmiş olup, Kurumumuza yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası ve idari para cezası borcunuzun bulunmadığı tespit edilmiş olup konu ile ilgili belgeler ekte gönderilmektedir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

…

19.09.2025 tarihinde Hatay Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne yazı gönderilerek bilgi ve belge talep edildiği, ilgili idarenin 26.09.2025 tarihli cevabi yazısından, ihale tarihi itibarıyla yapılan borç sorgulaması neticesinde, anılan isteklinin 6183 sayılı Kanun’un 48’inci maddesi kapsamında borçlarını taksitlendirdiği, taksitlerin düzenli bir şekilde ödendiği ve Sosyal Güvenlik Kurumuna yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi ve işsizlik sigortası borcunun bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde olduğu değerlendirilmiştir.  (Bkz. Kamu İhale Kurulu’nun 01.10.2025 tarihli 2025/UH.I-2138 sayılı kararı).

V. Sonuç ve Değerlendirmemiz

Sonuç olarak, 6183 sayılı Kanun’un 48’inci maddesi kapsamında borçlarını taksitlendiren, taksitlerini düzenli bir şekilde ödeyen ve Sosyal Güvenlik Kurumuna yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi ve işsizlik sigortası borcu olmayan isteklilerin ihalelere katılmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır.  15.10.2025